Serbest Bölgeler Kanunu ile Emlak Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapıldı

 

Serbest Bölgeler Kanunu ile Emlak Vergisi Kanunu’nda Degisiklik Yapildi

(27.02.2017) 
 

 SERBEST BÖLGELER KANUNU

 

 ILE EMLAK VERGISI KANUNU’NDA
DEGISIKLIK YAPILDI
 
ÖZET
:
-        Kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanicilar ve isleticiler, yatirim ve üretim safhalarinda Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi disi tesviklerden yararlandirilacaktir.
-        Serbest bölgelerdeki binalar, insalarinin sona erdigi tarihi takip eden bütçe yilindan itibaren 5 yil süre ile emlak vergisi geçici muafiyetinden yararlandirilacaktir.
-        Ücrete tabi olarak yurt disindan getirilen mallar ile imalatçi kullanicilar tarafindan üretilen mallarin, bölge içinde satilmasi ve sonrasinda Türkiye’ye çikarilmasi hallerinde ücret alinacaktir.
-        Serbest bölgelerde faaliyette bulunan yatirimci kullanicilara Türk Silahli Kuvvetlerinin kullanimina tahsis edilen arazi ve binalar için Milli Savunma Bakanliginin görüsü alinarak arazi, arsa ve binalar kiralanabilecek veya bunlar üzerinde 49 yila kadar irtifak hakki tesis edilebilecektir.
-        Yurt disinda Bakanlar Kurulunca belirlenecek ülkelerde serbest bölgeler kurulabilecektir. Buralarda yatirim yapacak sirketlere devlet yardimi verilecektir.
Vergi mükellefiyetine iliskin hükümler hariç olmak üzere serbest bölgelerle ilgili  is ve islemler  basitlestirilecektir.
 
24 Subat 2017 tarihli ve 29989 sayili Resmi Gazetede yayimlanan 6772 sayili Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazi Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun ile 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayili Serbest Bölgeler Kanunu ile 1319 sayili Emlak Vergisi Kanunu ile diger bazi Kanunlarda degisiklik yapilmistir.  
 
 
 
 
 
Yapilan degisikliklerin temel özellikleri asagidaki gibidir.
 
-          Serbest bölgelerin Türkiye Gümrük Bölgesinin parçalari olmakla beraber; yer ve sinirlari Bakanlar Kurulunca belirlenecektir.
-          Devletin hüküm ve tasarrufu altindaki yerler ile bunlar üzerinde bulunan bina ve tesisler kiralanabilir veya ayni süre ile kullanma izni verilebilir. Türk Silahli Kuvvetlerinin kullanimina tahsis edilen arazi ve binalar için Milli Savunma Bakanliginin görüsü alinir. Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde kullanici niteligini haiz olmayan mülk sahipleri, aidat ve benzeri bölge katilim bedelleri bakimindan kullanicilarla ayni mali yükümlülüklere tabidir.
-          3218 Sayili Kanun kapsaminda kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanicilar ve isleticiler, yatirim ve üretim safhalarinda Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi disi tesviklerden yararlandirilacaktir. Bu Kanun kapsaminda kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulmayan kullanicilar, yatirim ve isletme safhalarinda bu Kanun kapsaminda yararlanilmayan vergi ve vergi disi tesviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandirilacaktir.
-          Ücrete tabi olarak yurt disindan getirilen mallar ile imalatçi kullanicilar tarafindan üretilen mallarin, bölge içinde satilmasi ve sonrasinda Türkiye’ye çikarilmasi hallerinde  yurt disindan bölgeye getirilen mallarin CIF degeri üzerinden binde 1 ve bölgeden Türkiye’ye çikarilan mallarin FOB degeri üzerinden binde 9 oraninda, pesin olarak ödenecek ücret alinacaktir.
-          Bakanlar Kurulu stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatirimlar ile konusu, sektörü ve niteligi itibariyla proje bazinda desteklenmesine karar verilen yatirimlara yönelik olarak bu maddede yer alan oranlari  (Yurt disindan bölgeye getirilen mallarin CIF degeri üzerinden binde 1 ve bölgeden Türkiye’ye çikarilan mallarin FOB degeri üzerinden binde 9 oraninda, pesin olarak ödenecek ücretler) bölge, sektör, faaliyet alani veya yatirim türü itibariyla sifira kadar indirmeye, farklilastirmaya veya kanuni seviyesine kadar artirmaya yetkilidir.
-          Serbest bölgelerde faaliyette bulunan isletmelerde yatirim amaçli olarak kullanilan makine ve ekipmanin bakim onarim ihtiyaçlarinin Türkiye’nin diger yerlerinde karsilanmasi, bölge faaliyetleri sonucu ortaya çikan atik ve hurdalarin Türkiye’ye çikarilmasi, Türkiye’nin diger yerlerinde yapilacak film çekim faaliyetlerinde kullanilacak araç-gereç ve ekipmanin bölgeden geçici çikisi ve benzeri özellik arz eden durumlarda vergi mükellefiyetine iliskin hükümler hariç olmak üzere, is ve islemlerin basitlestirilmesine iliskin usul ve esaslar Ekonomi Bakanligi ile Gümrük ve Ticaret Bakanliginca müstereken belirlenir.
-          Isletme sözlesmelerinin yenilenmesi, degistirilmesi ve süre uzatimina iliskin düzenleme yapilmistir gelirlerin artirilmasi veya Ekonomi Bakanliginin mali yükümlülüklerinin azaltilmasi bakimindan mevcut sözlesmelerdeki hükümler yeniden düzenlenmek suretiyle, sözlesme süresi Ekonomi Bakanliginca belirlenen süreler itibariyla uzatilabilecektir.
-          Isletme izninin 49 yili geçmemek üzere yeniden verilmesine iliskin is ve islemlerde Ekonomi Bakanliginca 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayili Özellestirme Uygulamalari Hakkinda Kanunda düzenlenen usul ve esaslar kiyas yoluyla uygulanacaktir. Bu usule göre belirlenecek kamu kurum veya kuruluslari ile yerli veya yabanci gerçek veya tüzel kisilere, Ekonomi Bakanliginin teklifi ve Bakanlar Kurulu karari ile isletme izni verilebilecektir.
-          Yurt disinda bölgeler kurulabilecektir. Ticaret merkezleri ve lojistik merkezlerin yurt disinda kurulacagi ülkeleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu bölgelerin, Türkiye’de yerlesik bir sirket eliyle kurulmasina ve isletilmesine Bakanlar Kurulunca izin verilecektir.
-          Yurt disinda kurulan bölgelere Türkiye’de yerlesik sirketlerce yapilacak yatirimlara yönelik  olarak devlet yardimlari  verilecektir. Bu yardimlari belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
-          Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satisindan elde ettikleri kazançlarin kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden olmasina ilave olarak ayrica yeni düzenleme ile serbest bölgelerde, bakim, onarim, montaj, demontaj, elleçleme, ayristirma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarinda faaliyette bulunan ve hizmetin tamamini Türkiye’de yerlesmis olmayan kisilerle, isyeri, kanuni ve is merkezi yurt disinda bulunanlara veren hizmet isletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu mallarin serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir sekilde girisi olmaksizin yabanci bir ülkeye gönderilmesi sartiyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançlar da gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadir.
-          Serbest bölgelerdeki  binalar, insalarinin sona erdigi tarihi takip eden bütçe yilindan itibaren 5 yil süre ile emlak vergisi  geçici muafiyetinden faydalandirilacaktir.
 
  
6772 sayili Kanunla 3218 sayili Serbest Bölgeler Kanunu ile 1319 sayili Emlak Vergisi Kanununda yapilan degisiklikler düzenlemenin önceki hali ile birlikte asagida karsilastirmali olarak verilmistir.
 
Düzenlemenin Önceki hali
 
6772 sayili Kanunla Yapilan Düzenleme
 
Düzenlemenin Degisiklikten Sonraki Hali
Bölgenin düzenlenme esaslari:
Madde 5 – Serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesisler Kamulastirma Kanunu hükümlerine göre saglanabilir.
(Degisik ikinci fikra: 12/11/2008-5810/3 md.) Yerli veya yabanci gerçek veya tüzel kisiler Dis Ticaret Müstesarligindan ruhsat almak kaydiyla serbest bölgelerde faaliyette bulunabilirler. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan yatirimci kullanicilara Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilir veya bunlar üzerinde 49 yila kadar irtifak hakki tesis edilebilir. Devletin hüküm ve tasarrufu altindaki yerler için ayni süre ile kullanma izni verilebilir.
Serbest bölgede arazinin kullanimi, yapi ve tesislerin projelendirilmesi, kurulmasi ve kullanilmasiyla ilgili diger bütün izinler ve ruhsatlar bölge müdürlügünce verilir ve denetlenir.
Serbest bölgelerin asayis hizmetleri polis tarafindan yerine getirilir.
 
MADDE 1 – 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayili Serbest Bölgeler Kanununun 5 inci maddesinin birinci fikrasina asagidaki cümleler eklenmis, ikinci fikrasinin son cümlesi yürürlükten kaldirilmis ve ayni fikraya asagidaki cümleler eklenmistir.
“Bakanlar Kurulu bu arazi ve tesislerin acele kamulastirilmasini kararlastirabilir. Arazi ve tesislerin kamulastirilmasinda kamulastirma bedelleri ile kamulastirma islemlerinin gerektirdigi diger giderlerin, kamulastirma talebinde bulunan isletici tarafindan karsilanmasi Bakanlar Kurulunca kararlastirilabilir.”
“Devletin hüküm ve tasarrufu altindaki yerler ile bunlar üzerinde bulunan bina ve tesisler kiralanabilir veya ayni süre ile kullanma izni verilebilir. Türk Silahli Kuvvetlerinin kullanimina tahsis edilen arazi ve binalar için Milli Savunma Bakanliginin görüsü alinir. Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde kullanici niteligini haiz olmayan mülk sahipleri, aidat ve benzeri bölge katilim bedelleri bakimindan kullanicilarla ayni mali yükümlülüklere tabidir.”
 
Bölgenin düzenlenme esaslari:
Madde 5 – Serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesisler Kamulastirma Kanunu hükümlerine göre saglanabilir. (Ek cümleler: 9/2/2017-6772/1 md.) Bakanlar Kurulu bu arazi ve tesislerin acele kamulastirilmasini kararlastirabilir. Arazi ve tesislerin kamulastirilmasinda kamulastirma bedelleri ile kamulastirma islemlerinin gerektirdigi diger giderlerin, kamulastirma talebinde bulunan isletici tarafindan karsilanmasi Bakanlar Kurulunca kararlastirilabilir.
          (Degisik ikinci fikra: 12/11/2008-5810/3 md.) Yerli veya yabanci gerçek veya tüzel kisiler Ekonomi Bakanligindan ruhsat almak kaydiyla serbest bölgelerde faaliyette bulunabilirler. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan yatirimci kullanicilara Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilir veya bunlar üzerinde 49 yila kadar irtifak hakki tesis edilebilir. (…) (Ek cümleler: 9/2/2017-6772/1 md.) Devletin hüküm ve tasarrufu altindaki yerler ile bunlar üzerinde bulunan bina ve tesisler kiralanabilir veya ayni süre ile kullanma izni verilebilir. Türk Silahli Kuvvetlerinin kullanimina tahsis edilen arazi ve binalar için Milli Savunma Bakanliginin görüsü alinir. Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde kullanici niteligini haiz olmayan mülk sahipleri, aidat ve benzeri bölge katilim bedelleri bakimindan kullanicilarla ayni mali yükümlülüklere tabidir.
 
Serbest bölgede arazinin kullanimi, yapi ve tesislerin projelendirilmesi, kurulmasi ve kullanilmasiyla ilgili diger bütün izinler ve ruhsatlar bölge müdürlügünce verilir ve denetlenir.
 
Serbest bölgelerin asayis hizmetleri polis tarafindan yerine getirilir.
 
Madde 6 – (Degisik: 29/1/2004 – 5084/8 md.)
(Degisik birinci fikra: 12/11/2008-5810/4 md.) Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçalari olmakla beraber; serbest dolasimda olmayan esyanin herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksizin ve serbest dolasima sokulmaksizin, gümrük mevzuatinda öngörülen haller disinda kullanilmamak ya da tüketilmemek kaydiyla konuldugu, ithalat vergileri ile ticaret politikasi önlemlerinin ve kambiyo mevzuatinin uygulanmasi bakimindan Türkiye Gümrük Bölgesi disinda oldugu kabul edilen ve serbest dolasimdaki esyanin bir serbest bölgeye konulmasi nedeniyle normal olarak esyanin ihracina bagli olanaklardan yararlandigi yerlerdir.
Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.
Kullanicilarin tutmak zorunda olduklari defterler ile düzenleyecekleri belgelere iliskin olarak, 4.1.1961 tarihli ve 213 sayili Vergi Usul Kanununun hükümlerine bagimli olmaksizin düzenleme yapmaya Maliye Bakanligi yetkilidir.
Isleticiler ve kullanicilar yatirim ve üretim safhalarinda Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi disi tesviklerden yararlandirilabilir.
 
MADDE 2 – 3218 sayili Kanunun 6 nci maddesinin birinci fikrasina “Türkiye Gümrük Bölgesinin parçalari olmakla beraber;” ibaresinden sonra gelmek üzere “yer ve sinirlari Bakanlar Kurulunca belirlenmis,” ibaresi eklenmis ve dördüncü fikrasi asagidaki sekilde degistirilmistir.
“Bu Kanun kapsaminda kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanicilar ve isleticiler, yatirim ve üretim safhalarinda Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi disi tesviklerden yararlandirilir. Bu Kanun kapsaminda kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulmayan kullanicilar, yatirim ve isletme safhalarinda bu Kanun kapsaminda yararlanilmayan vergi ve vergi disi tesviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandirilir.”
 
Muafiyet ve tesvikler: (2)
Madde 6 – (Degisik: 29/1/2004 – 5084/8 md.)
 (Degisik birinci fikra: 12/11/2008-5810/4 md.) Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçalari olmakla beraber; yer ve sinirlari Bakanlar Kurulunca belirlenmis,serbest dolasimda olmayan esyanin herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksizin ve serbest dolasima sokulmaksizin, gümrük mevzuatinda öngörülen haller disinda kullanilmamak ya da tüketilmemek kaydiyla konuldugu, ithalat vergileri ile ticaret politikasi önlemlerinin ve kambiyo mevzuatinin uygulanmasi bakimindan Türkiye Gümrük Bölgesi disinda oldugu kabul edilen ve serbest dolasimdaki esyanin bir serbest bölgeye konulmasi nedeniyle normal olarak esyanin ihracina bagli olanaklardan yararlandigi yerlerdir.
Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.
 Kullanicilarin tutmak zorunda olduklari defterler ile düzenleyecekleri belgelere iliskin olarak, 4.1.1961 tarihli ve 213 sayili Vergi Usul Kanununun hükümlerine bagimli olmaksizin düzenleme yapmaya Maliye Bakanligi yetkilidir.
(Degisik dördüncü fikra: 9/2/2017-6772/2 md.) Bu Kanun kapsaminda kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanicilar ve isleticiler, yatirim ve üretim safhalarinda Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi disi tesviklerden yararlandirilir. Bu Kanun kapsaminda kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulmayan kullanicilar, yatirim ve isletme safhalarinda bu Kanun kapsaminda yararlanilmayan vergi ve vergi disi tesviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandirilir.
 
Madde 7 – (Degisik : 20/6/2001 - 4684/9 md.)
Serbest bölgelerden elde edilen gelirlerden;
a) Faaliyet ruhsati ve izin belgesi karsiligi tahsil edilecek ücretler,
 b) (Degisik: 13/1/2010-5946/1 md.) Yurt disindan bölgeye getirilen mallarin CIF degeri üzerinden binde 1 ve bölgeden Türkiye’ye çikarilan mallarin FOB degeri üzerinden binde 9 oraninda, pesin olarak ödenecek ücretler,
c) Serbest bölgeyi isleten gerçek veya tüzel kisilerle yapilacak sözlesmeler uyarinca tahsil edilecek tutarlar,
d) Bölge faaliyetlerinden saglanan diger gelirler,
 (Degisik paragraf: 14/7/2004-5217/1 md.) Ilgili idare tarafindan sözlesmeler geregi tüzel kisilere yapilan gelir payi aktarmalari düsüldükten sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi nezdinde açilacak bir özel hesaba yatirilir. Bu hesapta toplanan tutarlardan ret ve iadeler düsüldükten sonra kalan tutar, Dis Ticaret Müstesarligi merkez ödemelerini yapan merkez saymanligi hesabina yatirilir. Merkez saymanlik hesabina yatirilan meblag bütçeye gelir kaydedilir.
(Degisik ikinci fikra: 11/4/2007-5623/1 md.)Serbest bölgelerde yatirim ve tesis safhasinda kullanilan mallar, tevsi ve kapasite artirmak amaciyla getirilen mallar, kullanicinin kendisine ait olmayan bakim ve onarim maksadiyla getirilen mallar, bölgelere geçici olarak getirilen araç, gereç ve ekipmanlar, fason üretim amaciyla getirilen mallar, 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsati alanlardan imalatçi kullanicilarin disindaki kullanicilar tarafindan yurt disindan bölgeye getirilen ve/veya bölgeden Türkiye'ye çikarilan mallar birinci fikranin (b) bendi hükmü uyarinca bir ücrete tâbi tutulmaz. Ancak, bakim ve onarim ile fason üretimde yaratilan katma deger üzerinden ve 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsati alanlardan imalatçi kullanicilarin disindaki kullanicilar tarafindan yurt disindan getirilerek bölge içinde satilan mallardan bu ücret alinir.              
(Degisik son fikra: 14/7/2004-5217/1 md.) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi nezdinde olusturulan özel hesabin isleyisine iliskin usul ve esaslar Maliye Bakanliginin uygun görüsü üzerine Dis Ticaret Müstesarliginca çikarilacak yönetmelikle belirlenir. Gelirlerin zamaninda yatirilmamasi halinde 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun hükümleri uygulanir. 
 
 
MADDE 3 – 3218 sayili Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fikrasina asagidaki cümle ve ayni maddeye ikinci fikrasindan sonra gelmek üzere asagidaki fikra eklenmistir.
“Ücrete tabi olarak yurt disindan getirilen mallar ile imalatçi kullanicilar tarafindan üretilen mallarin, bölge içinde satilmasi ve sonrasinda Türkiye’ye çikarilmasi hallerinde birinci fikranin (b) bendi hükmü uyarinca ücret alinir.”
“Bakanlar Kurulu stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatirimlar ile konusu, sektörü ve niteligi itibariyla proje bazinda desteklenmesine karar verilen yatirimlara yönelik olarak bu maddede yer alan oranlari bölge, sektör, faaliyet alani veya yatirim türü itibariyla sifira kadar indirmeye, farklilastirmaya veya kanuni seviyesine kadar artirmaya yetkilidir.”
 
Serbest bölgelerin gelir ve harcamalari : (1)(2)
Madde 7 – (Degisik : 20/6/2001 - 4684/9 md.)
Serbest bölgelerden elde edilen gelirlerden;
a) Faaliyet ruhsati ve izin belgesi karsiligi tahsil edilecek ücretler,
b) (Degisik: 13/1/2010-5946/1 md.) Yurt disindan bölgeye getirilen mallarin CIF degeri üzerinden binde 1 ve bölgeden Türkiye’ye çikarilan mallarin FOB degeri üzerinden binde 9 oraninda, pesin olarak ödenecek ücretler,
c) Serbest bölgeyi isleten gerçek veya tüzel kisilerle yapilacak sözlesmeler uyarinca tahsil edilecek tutarlar,
d) Bölge faaliyetlerinden saglanan diger gelirler,
(Degisik paragraf: 14/7/2004-5217/1 md.) Ilgili idare tarafindan sözlesmeler geregi tüzel kisilere yapilan gelir payi aktarmalari düsüldükten sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi nezdinde açilacak bir özel hesaba yatirilir. Bu hesapta toplanan tutarlardan ret ve iadeler düsüldükten sonra kalan tutar, Ekonomi Bakanligi merkez ödemelerini yapan merkez saymanligi hesabina yatirilir. Merkez saymanlik hesabina yatirilan meblag bütçeye gelir kaydedilir.
(Degisik ikinci fikra: 11/4/2007-5623/1 md.) Serbest bölgelerde yatirim ve tesis safhasinda kullanilan mallar, tevsi ve kapasite artirmak amaciyla getirilen mallar, kullanicinin kendisine ait olmayan bakim ve onarim maksadiyla getirilen mallar, bölgelere geçici olarak getirilen araç, gereç ve ekipmanlar, fason üretim amaciyla getirilen mallar, 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsati alanlardan imalatçi kullanicilarin disindaki kullanicilar tarafindan yurt disindan bölgeye getirilen ve/veya bölgeden Türkiye'ye çikarilan mallar birinci fikranin (b) bendi hükmü uyarinca bir ücrete tâbi tutulmaz. Ancak, bakim ve onarim ile fason üretimde yaratilan katma deger üzerinden ve 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsati alanlardan imalatçi kullanicilarin disindaki kullanicilar tarafindan yurt disindan getirilerek bölge içinde satilan mallardan bu ücret alinir. (Ek cümle: 9/2/2017-6772/3 md.) Ücrete tabi olarak yurt disindan getirilen mallar ile imalatçi kullanicilar tarafindan üretilen mallarin, bölge içinde satilmasi ve sonrasinda Türkiye’ye çikarilmasi hallerinde birinci fikranin (b) bendi hükmü uyarinca ücret alinir.
 
 
(Ek fikra: 9/2/2017-6772/3 md.) Bakanlar Kurulu stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatirimlar ile konusu, sektörü ve niteligi itibariyla proje bazinda desteklenmesine karar verilen yatirimlara yönelik olarak bu maddede yer alan oranlari bölge, sektör, faaliyet alani veya yatirim türü itibariyla sifira kadar indirmeye, farklilastirmaya veya kanuni seviyesine kadar artirmaya yetkilidir.
(Degisik son fikra: 14/7/2004-5217/1 md.) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi nezdinde olusturulan özel hesabin isleyisine iliskin usul ve esaslar Maliye Bakanliginin uygun görüsü üzerine Ekonomi Bakanliginca çikarilacak yönetmelikle belirlenir. Gelirlerin zamaninda yatirilmamasi halinde 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun hükümleri uygulanir.
Bölgedeki mallar:
Madde 8 – Serbest bölge ile Türkiye'nin diger yerleri arasinda yapilacak ticaret, dis ticaret rejimine tabidir. Serbest bölge ile diger ülkeler ve serbest bölgeler arasinda dis ticaret rejimi uygulanmaz.
 (Degisik ikinci fikra: 12/11/2008-5810/5 md.) Bedeli 5000 ABD dolari veya karsiligi Yeni Türk Lirasinigeçmeyen Türkiye mahreçli mallar, istege bagli olarak ihracat islemine tabi tutulmayabilir.
 
MADDE 4 – 3218 sayili Kanunun 8 inci maddesine birinci fikrasindan sonra gelmek üzere asagidaki fikra eklenmis ve mevcut ikinci fikrasinda yer alan “Yeni Türk Lirasini” ibaresi “Türk Lirasini” seklinde degistirilmistir.
“Serbest bölgelerde faaliyette bulunan isletmelerde yatirim amaçli olarak kullanilan makine ve ekipmanin bakim onarim ihtiyaçlarinin Türkiye’nin diger yerlerinde karsilanmasi, bölge faaliyetleri sonucu ortaya çikan atik ve hurdalarin Türkiye’ye çikarilmasi, Türkiye’nin diger yerlerinde yapilacak film çekim faaliyetlerinde kullanilacak araç-gereç ve ekipmanin bölgeden geçici çikisi ve benzeri özellik arz eden durumlarda vergi mükellefiyetine iliskin hükümler hariç olmak üzere, is ve islemlerin basitlestirilmesine iliskin usul ve esaslar Ekonomi Bakanligi ile Gümrük ve Ticaret Bakanliginca müstereken belirlenir.”
 
Bölgedeki mallar:
Madde 8 – Serbest bölge ile Türkiye'nin diger yerleri arasinda yapilacak ticaret, dis ticaret rejimine tabidir. Serbest bölge ile diger ülkeler ve serbest bölgeler arasinda dis ticaret rejimi uygulanmaz.
 (Ek fikra: 9/2/2017-6772/4 md.) Serbest bölgelerde faaliyette bulunan isletmelerde yatirim amaçli olarak kullanilan makine ve ekipmanin bakim onarim ihtiyaçlarinin Türkiye’nin diger yerlerinde karsilanmasi, bölge faaliyetleri sonucu ortaya çikan atik ve hurdalarin Türkiye’ye çikarilmasi, Türkiye’nin diger yerlerinde yapilacak film çekim faaliyetlerinde kullanilacak araç-gereç ve ekipmanin bölgeden geçici çikisi ve benzeri özellik arz eden durumlarda vergi mükellefiyetine iliskin hükümler hariç olmak üzere, is ve islemlerin basitlestirilmesine iliskin usul ve esaslar Ekonomi Bakanligi ile Gümrük ve Ticaret Bakanliginca müstereken belirlenir.
(Degisik fikra: 12/11/2008-5810/5 md.) Bedeli 5000 ABD dolari veya karsiligi Türk Lirasinigeçmeyen Türkiye mahreçli mallar, istege bagli olarak ihracat islemine tabi tutulmayabilir.
 
MADDE 5 – 3218 sayili Kanuna asagidaki ek madde eklenmistir.
“Isletme sözlesmelerinin yenilenmesi, degistirilmesi ve süre uzatimi:
EK MADDE 1- Isletme sözlesmesinin sona ermesinden önce, isletici tarafindan isletme sözlesmesinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilmis olmasi ve Ekonomi Bakanliginin gelecege yönelik yatirim taleplerinin kabul edilmesi halinde; 7 nci maddenin birinci fikrasinin (c) bendi kapsamindaki gelirlerin artirilmasi veya Ekonomi Bakanliginin mali yükümlülüklerinin azaltilmasi bakimindan mevcut sözlesmelerdeki hükümler yeniden düzenlenmek suretiyle, sözlesme süresi Ekonomi Bakanliginca belirlenen süreler itibariyla uzatilabilir.
Birinci fikrada yer alan sartlarin saglanamamasi veya sair nedenlerle isletme sözlesmesi sona erecek serbest bölgelerde, isletme izninin 49 yili geçmemek üzere yeniden verilmesine iliskin is ve islemlerde Ekonomi Bakanliginca 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayili Özellestirme Uygulamalari Hakkinda Kanunda düzenlenen usul ve esaslar kiyas yoluyla uygulanir. Bu usule göre belirlenecek kamu kurum veya kuruluslari ile yerli veya yabanci gerçek veya tüzel kisilere, Ekonomi Bakanliginin teklifi ve Bakanlar Kurulu karari ile isletme izni verilebilir. Bu maddenin uygulanmasina iliskin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Ikinci fikra kapsaminda yürütülen çalismalar tamamlanincaya kadar geçecek sürede is ve islemler Bakanlik tarafindan yürütülür.”
 
“Isletme sözlesmelerinin yenilenmesi, degistirilmesi ve süre uzatimi:
EK MADDE 1- Isletme sözlesmesinin sona ermesinden önce, isletici tarafindan isletme sözlesmesinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilmis olmasi ve Ekonomi Bakanliginin gelecege yönelik yatirim taleplerinin kabul edilmesi halinde; 7 nci maddenin birinci fikrasinin (c) bendi kapsamindaki gelirlerin artirilmasi veya Ekonomi Bakanliginin mali yükümlülüklerinin azaltilmasi bakimindan mevcut sözlesmelerdeki hükümler yeniden düzenlenmek suretiyle, sözlesme süresi Ekonomi Bakanliginca belirlenen süreler itibariyla uzatilabilir.
Birinci fikrada yer alan sartlarin saglanamamasi veya sair nedenlerle isletme sözlesmesi sona erecek serbest bölgelerde, isletme izninin 49 yili geçmemek üzere yeniden verilmesine iliskin is ve islemlerde Ekonomi Bakanliginca 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayili Özellestirme Uygulamalari Hakkinda Kanunda düzenlenen usul ve esaslar kiyas yoluyla uygulanir. Bu usule göre belirlenecek kamu kurum veya kuruluslari ile yerli veya yabanci gerçek veya tüzel kisilere, Ekonomi Bakanliginin teklifi ve Bakanlar Kurulu karari ile isletme izni verilebilir. Bu maddenin uygulanmasina iliskin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Ikinci fikra kapsaminda yürütülen çalismalar tamamlanincaya kadar geçecek sürede is ve islemler Bakanlik tarafindan yürütülür.”
 
 
MADDE 6 – 3218 sayili Kanuna asagidaki ek madde eklenmistir.
“Yurt disinda bölgeler kurulmasi:
EK MADDE 2- 3/6/2011 tarihli ve 637 sayili Ekonomi Bakanliginin Teskilat ve Görevleri Hakkinda Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesinde yer alan serbest bölgeler, özel bölgeler, dis ticaret merkezleri ve lojistik merkezlerin yurt disinda kurulacagi ülkeleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu bölgelerin, Türkiye’de yerlesik bir sirket eliyle kurulmasina ve isletilmesine Bakanlar Kurulunca izin verilir.
Birinci fikrada belirtilen bölgelerin kurulmasina, isletilmesine ve tasfiyesine iliskin usul ve esaslari belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Yurt disinda kurulan bölgelere Türkiye’de yerlesik sirketlerce yapilacak yatirimlara yönelik devlet yardimlarini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
 
“Yurt disinda bölgeler kurulmasi:
EK MADDE 2- 3/6/2011 tarihli ve 637 sayili Ekonomi Bakanliginin Teskilat ve Görevleri Hakkinda Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesinde yer alan serbest bölgeler, özel bölgeler, dis ticaret merkezleri ve lojistik merkezlerin yurt disinda kurulacagi ülkeleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu bölgelerin, Türkiye’de yerlesik bir sirket eliyle kurulmasina ve isletilmesine Bakanlar Kurulunca izin verilir.
Birinci fikrada belirtilen bölgelerin kurulmasina, isletilmesine ve tasfiyesine iliskin usul ve esaslari belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Yurt disinda kurulan bölgelere Türkiye’de yerlesik sirketlerce yapilacak yatirimlara yönelik devlet yardimlarini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
 
Geçici Madde 3 – (Ek: 29/1/2004 – 5084/9 md.)
 Bu maddenin yürürlüge girdigi tarih itibariyla bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almis mükelleflerin;
 a) Bu bölgelerde gerçeklestirdikleri faaliyetleri dolayisiyla elde ettikleri kazançlari, bu maddenin yürürlüge girdigi tarih itibariyla faaliyet ruhsatlarinda belirtilen süre ile sinirli olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadir. Bu istisnanin 31.12.1960 tarihli ve 193 sayili Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fikrasinin (6) numarali bendinin (b) alt bendi kapsaminda yapilacak tevkifata etkisi yoktur.
b) Bu bölgelerde istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler 31.12.2008 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadir. Ancak, bu maddenin yürürlüge girdigi tarih itibariyla ruhsatlarinda belirtilen süre 31.12.2008 tarihinden daha önceki bir tarihte sona eriyorsa, istisna uygulamasinda ruhsatta yer alan sürenin bitis tarihi dikkate alinir.
 c) Bu bölgelerde gerçeklestirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptiklari islemler 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadir.
 (Degisik ikinci fikra: 12/11/2008-5810/7 md.) Avrupa Birligine tam üyeligin gerçeklestigi tarihi içeren yilin vergilendirme döneminin sonuna kadar;
a) Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satisindan elde ettikleri kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadir. Bu istisnanin 193 sayili Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fikrasinin (6) numarali bendinin (b) alt bendi ile 5520 sayili Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci ve 30 uncu maddeleri uyarinca yapilacak tevkifata etkisi yoktur.
 b) Bu bölgeerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az  % 85’ini yurtdisina ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesnadir. Bu orani % 50’ye kadar indirmeye ve kanuni seviyesine kadar yükseltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Yillik satis tutari bu oranin altinda kalan mükelleflerden zamaninda tahsil edilmeyen vergiler cezasiz olarak, gecikme zammiyla birlikte tahsil edilir.
 c) Bu bölgelerde gerçeklestirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapilan islemler ve düzenlenen kagitlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadir. Bu maddenin uygulanmasina iliskin usul ve esaslari belirlemeye Maliye Bakanligi yetkilidir.
 
MADDE 7 – 3218 sayili Kanunun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fikrasinin (a) bendinin ilk cümlesine “elde ettikleri kazançlari” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile serbest bölgelerde, bakim, onarim, montaj, demontaj, elleçleme, ayristirma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarinda faaliyette bulunan ve hizmetin tamamini Türkiye’de yerlesmis olmayan kisilerle, isyeri, kanuni ve is merkezi yurt disinda bulunanlara veren hizmet isletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu mallarin serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir sekilde girisi olmaksizin yabanci bir ülkeye gönderilmesi sartiyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançlari” ibaresi eklenmis ve (b) bendi asagidaki sekilde degistirilmistir.
“b) Bu bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurt disina ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandiktan sonra hesaplanan gelir vergisi, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu orani %50’ye kadar indirmeye ve kanuni seviyesine kadar yükseltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu yetkiyi, stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatirimlar ile konusu, sektörü ve niteligi itibariyla proje bazinda desteklenmesine karar verilen yatirimlara yönelik olarak, bölge, sektör ya da faaliyet alani itibariyla farklilastirarak veya kademelendirerek kullanabilir. Yillik satis tutari bu oranin altinda kalan mükelleflerden zamaninda tahsil edilmeyen vergiler cezasiz olarak, gecikme zammiyla birlikte tahsil edilir.”
 
Geçici Madde 3 – (Ek: 29/1/2004 – 5084/9 md.)
Bu maddenin yürürlüge girdigi tarih itibariyla bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almis mükelleflerin;
 a) Bu bölgelerde gerçeklestirdikleri faaliyetleri dolayisiyla elde ettikleri kazançlari, bu maddenin yürürlüge girdigi tarih itibariyla faaliyet ruhsatlarinda belirtilen süre ile sinirli olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadir. Bu istisnanin 31.12.1960 tarihli ve 193 sayili Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fikrasinin (6) numarali bendinin (b) alt bendi kapsaminda yapilacak tevkifata etkisi yoktur.
             b) Bu bölgelerde istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler 31.12.2008 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadir. Ancak, bu maddenin yürürlüge girdigi tarih itibariyla ruhsatlarinda belirtilen süre 31.12.2008 tarihinden daha önceki bir tarihte sona eriyorsa, istisna uygulamasinda ruhsatta yer alan sürenin bitis tarihi dikkate alinir.
 c) Bu bölgelerde gerçeklestirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptiklari islemler 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadir.
(Degisik ikinci fikra: 12/11/2008-5810/7 md.) Avrupa Birligine tam üyeligin gerçeklestigi tarihi içeren yilin vergilendirme döneminin sonuna kadar;

 
a) Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satisindan elde ettikleri kazançlari ile serbest bölgelerde, bakim, onarim, montaj, demontaj, elleçleme, ayristirma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarinda faaliyette bulunan ve hizmetin tamamini Türkiye’de yerlesmis olmayan kisilerle, isyeri, kanuni ve is merkezi yurt disinda bulunanlara veren hizmet isletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu mallarin serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir sekilde girisi olmaksizin yabanci bir ülkeye gönderilmesi sartiyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançlari gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadir. Bu istisnanin 193 sayili Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fikrasinin (6) numarali bendinin (b) alt bendi ile 5520 sayili Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci ve 30 uncu maddeleri uyarinca yapilacak tevkifata etkisi yoktur. (1)
b) (Degisik: 9/2/2017-6772/7 md.) Bu bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurt disina ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandiktan sonra hesaplanan gelir vergisi, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu orani %50’ye kadar indirmeye ve kanuni seviyesine kadar yükseltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu yetkiyi, stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatirimlar ile konusu, sektörü ve niteligi itibariyla proje bazinda desteklenmesine karar verilen yatirimlara yönelik olarak, bölge, sektör ya da faaliyet alani itibariyla farklilastirarak veya kademelendirerek kullanabilir. Yillik satis tutari bu oranin altinda kalan mükelleflerden zamaninda tahsil edilmeyen vergiler cezasiz olarak, gecikme zammiyla birlikte tahsil edilir.
c) Bu bölgelerde gerçeklestirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapilan islemler ve düzenlenen kagitlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadir.
Bu maddenin uygulanmasina iliskin usul ve esaslari belirlemeye Maliye Bakanligi yetkilidir.
 
 
MADDE 8 – 3218 sayili Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fikrasinda yer alan “Dis Ticaret Müstesarligindan” ibaresi “Ekonomi Bakanligindan”, 7 nci maddesinin birinci fikrasinda yer alan “Dis Ticaret Müstesarligi” ibaresi “Ekonomi Bakanligi” ve ayni maddenin son fikrasi ile geçici 5 inci maddesinde yer alan “Dis Ticaret Müstesarliginca” ibaresi “Ekonomi Bakanliginca” seklinde degistirilmistir.
 
3218 sayili Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fikrasinda yer alan “Dis Ticaret Müstesarligindan” ibaresi “Ekonomi Bakanligindan”, 7 nci maddesinin birinci fikrasinda yer alan “Dis Ticaret Müstesarligi” ibaresi “Ekonomi Bakanligi” ve ayni maddenin son fikrasi ile geçici 5 inci maddesinde yer alan “Dis Ticaret Müstesarliginca” ibaresi “Ekonomi Bakanliginca” seklinde degistirilmistir.
 
Geçici Madde 4 – (Ek: 11/4/2007 – 5623/2 md.)
 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsati alanlardan, imalatçi kullanicilarin disindaki kullanicilar tarafindan yurt disindan bölgeye getirilen ve/veya bölgeden Türkiye'ye çikarilan mallarin, bu Kanunun 7 nci maddesinin birinci fikrasinin (b) bendinde belirtilen ücrete tâbi tutulmamasi nedeniyle, gelir payi ödenen serbest bölgelerde kurucu ve isletici sirketlerin isletme sözlesmelerindeki gelir payi kayiplarinin karsilanmasi amaciyla yönetmelikte düzenleme yapilir.
 
MADDE 9 – 3218 sayili Kanunun geçici 4 üncü maddesi yürürlükten kaldirilmistir.
 
 
Geçici muafliklar:
Madde 5 – (Degisik : 17/7/1972 - 1610/2 md.)
f) (Ek : 18/5/1987 - 3365/4 md.) Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük sanat sitelerindeki binalar, insalarinin sona erdigi tarihi takip eden bütçe yilindan itibaren 5 yil süre ile geçici muafiyetten faydalandirilir.(1)
 
MADDE 10 – 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayili Emlak Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin (f) fikrasina “Organize sanayi bölgeleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, serbest bölgeler” ibaresi eklenmistir.
 
Geçici muafliklar:
Madde 5 – (Degisik : 17/7/1972 - 1610/2 md.)
f) (Ek : 18/5/1987 - 3365/4 md.) Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler ile sanayi ve küçük sanat sitelerindeki binalar, insalarinin sona erdigi tarihi takip eden bütçe yilindan itibaren 5 yil süre ile geçici muafiyetten faydalandirilir.(1)
 
 
Bu degisiklikler; 24 Subat 2017 tarihi itibariyle yürürlüge girmistir.
 
 
Saygilarimizla…