|
Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligindan:
ASGARI ÜCRET TESPIT KOMISYONU KARARI
Karar Tarihi : 30/12/2014
Karar No : 2014/1
22/5/2003 tarihli ve 4857 sayili Is Kanunu’nun 39 uncu maddesi geregince, is sözlesmesi ile çalisan ve bu Kanunun kapsaminda olan veya olmayan her türlü isçinin asgari ücretini tespit etmekle görevli Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 3/12/2014 tarihinde basladigi çalismalarini 30/12/2014 tarihine kadar sürdürmüs ve yaptigi dört toplanti sonucunda;
1) Milli seviyede tek asgari ücret tespitine, oybirligiyle,
2) Isçinin bir günlük normal çalisma karsiligi asgari ücretinin; 1/1/2015-30/6/2015tarihleri arasinda 40,05 (kirklira beskurus) Türk Lirasi olarak, 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasinda ise 42,45 (kirkikilira kirkbeskurus) Türk Lirasi olarak tespitine, isçi temsilcilerinin muhalefetine karsilik oy çokluguyla,
3) Is bu Kararin, 4857 sayili Kanunun 39 uncu maddesine dayanilarak hazirlanan Asgari Ücret Yönetmeligi’nin 11 inci maddesi geregince Resmî Gazete’de yayimlanmasina oy birligiyle,
karar verilmistir.
GEREKÇE
Asgari ücret, bilindigi gibi ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir.
Asgari ücretin belirlenmesini düzenleyen Asgari Ücret Yönetmeligi uyarinca, asgari ücret, pazarlik ücreti degildir.
Asgari ücretin belirlenmesi sirasinda, Komisyonumuz, bu çerçevede bir karar alinmasi için çalismis, isçilerin geçim sartlari ve 2015 yili enflasyon hedefi gibi faktörleri degerlendirmistir.
Iste bu çerçevede hareket eden Komisyonumuz; isçinin günlük asgari ücretini; 1/1/2015-30/6/2015 tarihleri arasinda 40,05 (kirklira beskurus) Türk Lirasi olarak, 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasinda ise 42,45 (kirkikilirakirkbeskurus) Türk Lirasi olarak belirlemistir.
Asgari Ücret Yönetmeligi’nin 11 inci maddesi geregince, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nca belirlenen asgari ücret, Resmî Gazete’de yayimlandigi tarihi izleyen ayin ilk gününden itibaren yürürlüge girecektir.
ISÇI TEMSILCILERININ
ASGARI ÜCRET KARSI OY GEREKÇESI
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda isçi kesimi adina görev yapan Türkiye Isçi Sendikalari Konfederasyonu (TÜRK-IS) temsilcileri, isveren-devlet kesimi temsilcilerinin oy çoklugu görüsüyle belirlenen asgari ücrete asagidaki gerekçeyle katilmamis ve muhalif kalmislardir:
“Anayasanin 55 inci maddesinde ‘asgari ücretin tespitinde çalisanlarin geçim sartlari ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur’ düzenlemesi yer almaktadir.
Asgari Ücret Yönetmeliginde ise ‘isçilere normal bir çalisma günü karsiligi ödenen ve isçinin, gida, konut, giyim, saglik, ulasim ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarini günün fiyatlari üzerinden asgari düzeyde karsilamaya yetecek ücret’ olarak asgari ücret tanimlanmaktadir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonunun çalismalara basladigi 03 Aralik 2014 günü itibariyle geçerli olan brüt aylik asgari ücret 1.134 TL’dir. Bu tutardan sosyal güvenlik, vergi, issizlik sigortasi gibi kesintiler yapildiktan sonra ele geçen net aylik ücret ise 891,03 TL olmaktadir. Bu tutar, asgari ücretli isçinin bile Aralik 2014 ayinda bir üst vergi diliminden vergi ödemek durumunda kalmasi nedeniyle daha da düsmektedir.
Asgari ücret, çalisanlarin düsük ücretlere karsi korunmasina ve emek sömürüsünü önlemeye yönelik önemli ve etkin bir sosyal politika aracidir. Insan temel hak ve özgürlüklerinin tanimlandigi tüm uluslararasi sözlesmelerde, herkesin kendisi ve ailesi için “insan onuruna yarasir” adil ve elverisli bir ücrete hakki oldugu kabul edilmektedir.
Isçi temsilcileri, 2015 Yili Programinda öngörülen altisar aylik yüzde 3 oranindaki asgari ücret artisinin kabul edilemez nitelikte oldugunu vurgulamis, günlük asgari ücreti 1-2 lira artirarak çalisanlarin geçim kosullarinda düzelmenin saglanamayacagini belirtmistir.
Isçi temsilcileri asgari ücreti belirleme çalismalari sirasinda temel alinmasi gereken ilkeleri asagidaki biçimiyle açiklamis ve talep etmistir:
1. Anayasa’da yer alan “geçim sartlari” yaklasimina öncelikle uyulmalidir.
2. Ücretlerde adaleti saglamak açisindan, en düsük devlet memuru maasi dikkate alinmalidir.
3. Isçinin ailesi ile birlikte günün ekonomik ve sosyal kosullarina göre insanca yasamasini mümkün kilacak, insanlik onuruyla bagdasacak bir tutar belirlenmelidir.
4. Isçinin ve ailesinin bilimsel olarak belirlenmis harcama kalibi esas alinmali ve hesaplamalarda Türkiye Istatistik Kurumu verileri kullanilmalidir.
5. Perakende fiyatlar kullanilarak hesaplanan net harcama tutari, isçinin eline net geçecek biçimde düzenlenmelidir.
6. Asgari ücret, sanayi/tarim ve yas, cinsiyet ayirimi yapilmadan yine ulusal düzeyde tek olarak belirlenmelidir.
7. Isçilerin arasinda nitelik, kidem, isin mahiyeti gibi ekonomik amaçli degerlendirmelerin tümünden bagimsiz olarak ele alinmali, ekonomik ölçülerin ötesinde sosyal bir ücret olarak kabul edilmelidir.
8. Isçinin satin alma gücünün ileriye dönük olarak korunabilmesi için gerekli bir iyilestirme ayrica ilave edilmelidir.
9. Asgari ücret belirlenirken, gelir dagiliminda adaleti saglamaya yönelik olarak ayrica refahtan pay verilmelidir.
Isçi temsilcileri, asgari ücret çalismalari sirasinda bu ilkeleri savunmus ve asgari ücretin bu çerçevede belirlenmesi ve kabul edilmesi için mücadele etmistir.
Asgari ücretin tespitinde Anayasa geregi göz önünde tutulmasi gereken ‘ülkenin ekonomik durumu’ gerek Hükümet tarafindan hazirlanan 2015 Yili Programi ve Bütçesi ile Orta Vadeli Mali Programda öngörülen hedefler, gerek komisyon çalismalarinda sunulan raporlar, ekonomik göstergelerin olumlu olduguna isaret etmektedir. Bu olumlu gelismelerin asgari ücrete yansitilmasi talebinde bulunulmustur.
Asgari ücretin belirlenmesindeki göz önünde bulundurulmasi öncelikli ilke olan ‘çalisanlarin geçim sartlari’ ise devletin resmi kurumu Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) tarafindan ortaya konulmustur. Asgari Ücret Tespit Komisyonunun verdigi görev dogrultusunda TÜIK geçim kosullarini hesaplamistir. Devletin resmi kurumunun 2014 Aralik ayinda Komisyona sundugu hesaplamaya göre, tek bir isçinin aylik harcama tutari net 1.425 TL’dir. Yapilan bu hesaplamada ‘çalisanin ailesi’ dikkate alinmamistir. Konfederasyonumuzun 28 yildan bu yana her ay düzenli olarak yaptigi ‘Açlik ve Yoksulluk Siniri’ arastirmasina göre tek bir isçinin yasama maliyeti ayni dönem itibariyle net 1.458 TL’dir. TÜRK-IS ile TÜIK’in verileri uyumludur.
Asgari ücret pazarlik ücreti degildir. Bilimsel, objektif yöntemler ve güvenilir verilerle tespit edilen taban ücrettir.
Isçi kesimi, öncelikle TÜIK tarafindan belirlenen net tutarin temel alinmasini, sonradan 2015 yili için öngörülen enflasyon hedefi ile refah payi ilavesi gerektigini, sonuç itibariyle, bu yöntemle belirlenecek asgari ücretin önemli adim ve baslangiç olacagini Komisyonda ifade ve talep etmistir.
Ancak isçi kesiminin bu talebi bile Komisyonda görev yapan isveren-devlet kesimi temsilcileri tarafindan dikkate alinmamistir. Asgari ücret pazarlik konusu yapilmis ve düsük belirlenerek, oy çokluguyla kabul ve ilan edilmistir.
Bu yaklasim gelir esitsizligini ve adaletsizligi daha da büyütmektedir. Devlet sosyal koruma görevini iktisaden zayif olan isçiden yana kullanmamistir. Kararlastirilan asgari ücret, ülkede uygulanmakta olan ekonomik ve sosyal politikalarin bir yansimasi ve önemli göstergesidir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun isveren-devlet kesimi temsilcilerinin oy çogunluguyla belirlenen asgari ücrete, gerek miktar ve gerek belirleme yöntemi açisindan yukarida siraladigimiz gerekçelerle katilmiyoruz ve isçi kesimi olarak muhalif kaliyoruz.”
|
