7103 sayılı Kanun İle Emeklilik Mevzuatında Yapılan Düzenlemeler

T.C.

SOSYAL GÜVENLIK KURUMU BASKANLIGI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlügü

Sayi : 98547999-010-E.6005163

Tarih: 18/06/2018

Konu : 7103 sayili Kanun Ile Emeklilik Mevzuatinda Yapilan Düzenlemeler

Bilindigi üzere, 7103 sayili Vergi Kanunlari ile Bazi Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun 27/3/2018 tarihli ve 30373 (2. Mükerrer) sayili Resmi Gazete’de yayimlanarak yürürlüge girmistir.

7103 sayili Kanunun; 66 nci maddesi ile 5510 sayili Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fikrasina cümle, 72 nci maddesi ile 5510 sayili Kanuna geçici 74 üncü madde eklenmis, 71 inci maddesi ile 5510 sayili Kanunun geçici 66 nci maddesinin besinci fikrasi degistirilmis olup, 5510 sayili Kanunda yapilan söz konusu düzenlemeler nedeniyle emeklilik mevzuatinda meydana gelen degisiklikler asagida açiklanmistir.

1- Ölüm Sigortasinda Çocuklarin Hak Sahibi Olma Kosullarinda Yapilan Düzenleme

7103 sayili kanun ile 5510 sayili Kanunun ölüm ayliginin hak sahiplerine paylastirilmasina iliskin 34 üncü maddesinin birinci fikrasina 27/3/2018 tarihinden geçerli olmak üzere, “Ancak hak sahibi çocuklardan 18 yasini, lise ve dengi ögrenim görmesi halinde 20 yasini, yüksekögrenim yapmasi halinde 25 yasini doldurmayanlarin, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fikrasinin (a) bendi kapsaminda sigortali sayilmalari, bunlara aylik baglanmasina engel olusturmaz.” cümlesi eklenmis ve ölüm ayligi alan hak sahibi çocuklardan 5510 sayili Kanunda belirtilen yas kosullarini doldurmamis olan ve ögrencilik nitelikleri devam edenlerin hizmet akdine tabi çalismalari durumunda da aylik hakkindan yararlandirilmasi imkâni saglanmistir.

27/3/2018 tarihinden önce hak sahibi olanlar hakkinda yapilacak islemlere iliskin ise 7103 sayili Kanun ile 5510 sayili Kanuna geçici 74 üncü madde eklenmis olup, söz konusu madde;

Bu maddenin yürürlük tarihinden Önce ilgili kanunlarina göre gelir veya aylik baglanan hak sahibi çocuklardan 18 yasini, lise ve dengi ögrenim görmesi halinde 20 yasini, yüksekögrenim görmesi halinde 25 yasini doldurmayanlarin bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fikrasinin (a) bendi kapsaminda sigortali sayilmalari, ödenmekte olan gelir ve ayliklarinin kesilmesini gerektirmez.

Bu maddenin yürürlük tarihinden önce çalismalari nedeniyle ilgili kanunlarina göre gelir veya ayliklari kesilen ve bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fikrasinin son cümlesinde belirtilen sartlari tasiyanlardan, gelir veya aylik baglanmasi için yazili istekte bulunanlarin gelir ve ayliklari, bu maddenin yürürlüge girdigi tarihi takip eden ay basindan itibaren baslatilir ve baglanan gelir ve ayliklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapilmaz.”

hükmünü amirdir.

1.1- 27/3/2018 Tarihinden Itibaren Çocuklarin Hak Sahibi Olmasina Iliskin Kosullar

5510 sayili Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fikrasinin (b) bendi geregince 5 inci maddenin birinci fikrasinin (a), (b) ve (e) bentleri hariç 5510 sayili Kanun kapsaminda veya yabanci bir ülke mevzuati kapsaminda çalisilmamasi veya kendi sigortaliligi nedeniyle gelir veya aylik baglanilmamis olmasi, ölüm ayligina hak kazanma sartlari yönünden çocuklar için ortak kosul olup, maddede öngörülen diger kosullarin da olusmasi halinde çocuklara ölüm ayligi baglanmaktadir. moc.eyilamola nednisetis ritsimnilaç

Ancak, 7103 sayili Kanun ile 5510 sayili Kanunun 34 üncü maddesinde yapilan degisiklik sonucunda maddenin yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm ayligi baglanmasi talebinde bulunan çocuklardan 4/1-(a) kapsaminda sigortali sayilanlara; 18 yasini, lise ve dengi ögrenim görmesi halinde 20 yasini, yüksekögrenim yapmasi halinde 25 yasini doldurana kadar aylik baglanacaktir. Aylik almakta iken 4/1-(a) kapsaminda sigortaliliga tabi çalismaya baslayan hak sahibi çocuklarin da Kanunda belirtilen yas ve ögrencilik nitelikleri devam ettigi sürece baglanan ayliklari kesilmeyecektir.

27/3/2018 tarihinden önce gelir/aylik baglanmasi talebinde bulunup, henüz islemleri tamamlanmayan ve yapilan degisiklige göre hak sahibi oldugu tespit edilen çocuklarin gelir/ayliklari da Kanunun yürürlük tarihini takip eden ay basindan itibaren baslatilacaktir. 27/3/2018 tarihinden önce Kanunda öngörülen yas ve ögrenim kosullarini tasimalarina ragmen 4/l-(a) kapsaminda çalismalari nedeniyle talepleri reddedilenlerin yeniden talepte bulunmalari halinde aylik baslangiç tarihleri zaman asimi hükümleri de dikkate alinarak Kanunun yürürlük tarihine göre belirlenecektir.

Hak sahibi çocuklann yabanci ülke mevzuatina, Kanunun 4/1-(b) ve 4/l-(c) bentlerine tabi çalismalari ya da kendi sigortaliliklari nedeniyle gelir ve aylik almalari halinde ise mevcut uygulamaya devam edilerek aylik baglanmayacak, baglanan ayliklari ise kesilecektir. Ancak, ayni anda Kanunun 4/1-(a) ve 4/l-(b) bentlerinde yer alan sigortalilik statülerine tabi olacak sekilde çalisan ve Kanunun 53 üncü maddesi uyarinca 4/l-(a) bendi kapsaminda sigortali sayilan ve 4/l-(b) bendi kapsamindaki sigortaliliklari da devam eden hak sahibi çocuklarin ayliklari kesilecektir.

5510 sayili Kanunun 50 nci maddesi kapsaminda istege bagli sigortali olunan süreler zorunlu çalisma kapsaminda degerlendirilmediginden diger sartlan tasimalari halinde hak sahibi olabileceklerdir.

Örnek 1– Yaslilik ayligi almakta iken 5/1/2017 tarihinde ölen sigortalidan dolayi 1/7/2001 dogum tarihli erkek çocuguna 1/2/2017 tarihinden itibaren ölüm ayligi baglanmistir. 4/4/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsaminda çalismaya baslayan hak sahibi çocugun ayligi ögrenim görmemesi halinde 18 yasini doldurdugu 1/7/2019 tarihine kadar ödenmeye devam edecektir. Söz konusu erkek çocugun 4/l-(a) kapsaminda çalismaya devam etmesi ve lise ögrenimi görmesi halinde 20, yüksekögrenime devam etmesi halinde ise 25 yasina kadar ayliklari ödenecektir.

Örnek 2– 22/4/2018 tarihinde ölen sigortalinin malul oldugu tespit edilen çocugunun 5/1/2018 tarihinden itibaren 4/l-(a) kapsaminda sigortali oldugu, 17/6/1999 dogumlu çocugun ayni zamanda Açik Ögretim Lisesi ögrencisi oldugu anlasilmistir. Hak sahibi çocugun sigortali çalismaya devam etmesi halinde lise ögrenimine devam ettigi sürece 20 yasina kadar ayliklari ödenmeye devam edilecektir. https://goo.gl/RkqgJX

Örnek 3– 20/6/2018 tarihinde ölen sigortalidan dolayi ölüm ayligi baglanmasi talebinde bulunan 1/1/1994 dogumlu bekar kiz çocugunun 10/12/2016 tarihinden itibaren 4/l-(a) kapsaminda çalistigi ve ayni zamanda yüksekögrenim gördügü anlasilmistir. Söz konusu kiz çocuguna 1/7/2018 tarihinden itibaren ölüm ayligi baglanacak ve hizmet akdine tabi çalismalarinin devam etmesi halinde yüksekögreniminin de devam etmesi kosuluyla 25 yasini dolduracagi 1/1/2019 tarihine kadar ayliklari ödenmeye devam edilecektir.

Örnek 4- Örnek 3’teki kiz çocugunun;

– Hizmet akdine tabi çalistigi isyerinden 15/7/2018 tarihinde ayrilmasi halinde ögrenciliginin devam edip etmedigine bakilmaksizin ölüm ayligi ödenmeye devam edilecektir.

– 15/7/2018 tarihinde mezun olmasi ancak 4/1-(a) kapsamindaki çalismalarinin devam etmesi halinde ise ayliklari mezun oldugu tarihi takip eden ödeme dönemi basindan itibaren kesilecektir.

– 8/9/2018 tarihinde evlenerek evlenme ödenegi talebinde bulunmasi halinde almakta oldugu ayliginin iki yillik tutan evlenme ödenegi olarak ödenecektir.

Örnek 5– 21/11/2008 tarihinde ölen sigortalidan dolayi 5/10/1996 dogum tarihli erkek çocuguna 1/12/2008 tarihinden itibaren ölüm ayligi baglanmis ve lise ögrenimine devam etmesi nedeniyle 20 yasina kadar ayliklari ödenerek yasini doldurdugu tarihi takip eden Ödeme dönemi basindan itibaren ayliklari kesilmistir. Hak sahibi çocuk 1/2/2018 tarihinde 4/l-(a) kapsaminda çalismaya baslamis ve 5/9/2018 tarihinde yüksekögrenime baslamasi nedeniyle 22/10/2018 tarihinde aylik baglanmasi talebinde bulunmustur. Söz konusu çocuga müracaat tarihini takip eden ay basi olan 1/11/2018 tarihinden itibaren aylik baglanacak olup, ögrenciligi devam ettigi sürece 25 yasini doldurdugu tarihe kadar baglanan ayligi ödenmeye devam edilecektir.

1.2- 27/3/2018 Tarihinden Önce Gelir/Aylik Baglanmis Olan Hak Sahibi Çocuklara Iliskin Islemler

7103 sayili Kanunla 5510 sayili Kanuna eklenen geçici 74 üncü madde ile maddenin yürürlük tarihinden önce ilgili kanunlarina göre gelir veya aylik baglanan hak sahibi çocuklardan 18 yasini, lise ve dengi ögrenim görmesi halinde 20 yasini, yüksekögrenim görmesi halinde 25 yasini doldurmayanlarin 4/1-(a) kapsaminda sigortali sayilmalarinin, ödenmekte olan gelir ve ayliklarinin kesilmesini gerektirmeyecegi öngörüldügünden gerek 5510 sayili Kanun gerekse 506, 2925, 1479 ve mülga 2926 sayili kanun hükümlerine göre ölüm ayligi alan hak sahibi çocuklarin 27/3/2018 tarihinden sonra hizmet akdine tabi çalismalari halinde Kanunda belirtilen ögrencilik nitelikleri devam ettigi sürece yine Kanunda belirlenen yas kosullan olusana kadar ayliklarinin ödenmesine devam edilecektir.

Aynca söz konusu maddede, 27/3/2018 tarihinden önce çalismalari nedeniyle ilgili kanunlarina göre gelir veya ayliklari kesilen ve bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fikrasinin son cümlesinde belirtilen sartlan tasiyanlardan, gelir veya aylik baglanmasi için yazili istekte bulunanlarin gelir ve ayliklarinin, bu maddenin yürürlüge girdigi tarihi takip eden ay basindan itibaren baslatilacagi ve baglanan gelir ve ayliklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapilmayacagi öngörülerek maddenin yürürlük tarihinden önce hizmet akdine tabi çalismalari nedeniyle ayligi kesilmis olan çocuklarin da 34 üncü maddede yapilan degisiklikten yararlandirilmalari saglanmistir.

27/3/2018 tarihinden önce 4/l-(a) kapsamindaki çalismalari nedeniyle ayliklari kesilen hak sahibi çocuklarin, yeniden talepte bulunduklari tarihte Kanunda öngörülen yas ve/veya ögrenim kosullarini kaybettiklerinin tespit edilmesi halinde, zaman asimi hükümleri de dikkate alinarak ayliklari 27/3/2018 tarihini takip eden aybasindan itibaren baslatilacak ve Kanunda öngörülen yas ve/veya Ögrenim kosullarinin ortadan kalktigi tarihi takip eden ödeme dönemi basi itibariyle kesilerek, söz konusu süre için hesaplanan ayliklar hak sahiplerine ödenecektir.

Yine, 27/3/2018 tarihinden önce 4/1-(a) kapsaminda sigortali olarak çalismaya baslamasi nedeniyle ayligi kesilen ve bu çalismalari devam eden kiz çocuklarindan, ögrenim görmeleri nedeniyle yeniden aylik baglanmasi talebinde bulunan, ancak 27/3/2018 tarihi ile talep tarihi arasinda evlenmis oldugu tespit edilenlere 27/3/2018 tarihini takip eden aybasi ile evlenme tarihini takip eden ödeme dönemi süresince hesaplanan ayliklari ödenecek, söz konusu kiz çocuklarina evlenme ödenegi ödenmesini talep etmeleri halinde ise Kanunun 37 nci maddesi geregi evlenme ödenegi ödenecektir.

Diger taraftan, yapilan degisikligin yürürlük tarihi 27/3/2018 oldugundan bu tarihten önceki sürelere iliskin 4/1-(a) kapsaminda çalismalari nedeniyle hatali gelir/aylik ödendigi tespit edilerek borç çikartilan yersiz ödeme miktarlarinin tahsili islemlerine devam edilecektir.

27/3/2018 tarihinden önceki ve sonraki sürelere iliskin 4/l-(a) kapsaminda çalismalari tespit edilen hak sahibi çocuklarin, söz konusu sigortalilik süresince Kanunda belirtilen yas ve ögrenim sartlarini tasidiklarinin anlasilmasi halinde, Kanunun yürürlük tarihinden önceki sürelerde yapilan ödemeler yersiz ödeme olarak degerlendirilecek, Kanunda yapilan degisiklik nedeniyle ödenmesi gereken 27/3/2018 tarihinden sonraki sürelere iliskin ise herhangi bir islem yapilmayacaktir.

Örnek 6– Örnek 5’teki 1/12/2008 tarihinden itibaren ölüm ayligi alan 5/10/1996 dogum tarihli erkek çocugun, 12/9/2016 tarihinden itibaren yüksekögrenime baslamis ve ayliklarinin 1/2/2018 tarihinde 4/l-(a) kapsaminda çalismaya baslamasi nedeniyle kesilmis olmasi halinde, ögreniminin devam etmesi kosulu ile 22/10/2018 tarihli talebine istinaden ayliklari 27/3/2018 tarihini takip eden ay basindan itibaren baslatilacak, Kanunun yürürlük tarihinden önceki süreye iliskin herhangi bir ödeme yapilmayacaktir.

Örnek 7– 8/2/2007 tarihinde ölen babasindan dolayi 1/3/2007 tarihinden itibaren 506 sayili Kanuna göre ölüm ayligi baglanan 15/5/1995 dogum tarihli bekar, kiz çocugu 3/7/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsaminda çalismaya baslamistir. Yapilan incelemede hak sahibi çocugun 1/9/2016 tarihinden itibaren yüksekögrenime devam ettigi anlasildigindan ögrenimi devam ettigi sürece 25 yasina kadar ayliklari 4/1-(a) kapsamindaki çalismasi nedeniyle kesilmeyecektir.

Örnek 8– 25/4/2008 tarihinde ölen annesi nedeniyle 1/5/2008 tarihinden itibaren 1479 sayili Kanun hükümlerine göre aylik almakta iken 12/1/2018 tarihinden 4/l-(a) kapsaminda çalismaya baslamasi nedeniyle ayliklari kesilen 11/12/1999 dogumlu erkek çocugunun halen lise ögrenimine devam etmesi nedeniyle 1/9/2018 tarihinde ayliklarinin yeniden baslatilmasini talep etmesi halinde söz konusu ayliklar 27/3/2018 tarihini takip eden ay basindan baslatilacak olup, Kanunun yürürlük tarihinden önceki süreye iliskin herhangi bir ödeme yapilmayacaktir.

Örnek 9– Örnek 8’deki erkek çocugun 1/9/2018 tarihli talebine göre yapilan incelemede, 1/7/2018 tarihinde liseden mezun oldugunun tespit edilmesi halinde hak sahibi çocugun ayliklari 1/4/2018 tarihinde baslatilacak, 1/7/2018 tarihini takip eden ödeme dönemi basi itibariyle kesilecek ve sadece söz konusu süreye iliskin ayliklari ödenecektir.

Örnek 10– 2008 yili Ekim ayi basi öncesinde 5434 sayili Kanun kapsaminda 7 yil 2 ay hizmeti bulunmakta iken 11/6/2007 tarihinde vefat eden babasindan dolayi 1/11/2008 tarihinden itibaren 5510 sayili Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsaminda aylik baglanan 3/10/1996 dogumlu erkek çocugun, 4/8/2017 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsaminda çalismaya basladigi 26/9/2018 tarihinde tespit edilmistir. Bu erkek çocugun, yüksekögrenim yapmasi halinde Kanunun yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden önceki sürelerde (1/9/2017-1/4/2018 tarihleri arasi) yapilan ödemeler, yersiz Ödeme olarak degerlendirilecek ve borç çikartilacak, 1/4/2018 tarihinden sonraki ayliklari ise aynca bir talep aranmaksizin, 25 yasini geçmemek üzere yüksekögrenime devam ettigi sürece ödenmeye devam edilecektir.

Örnek 11– 5510 sayili Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsaminda, annesinin 2008 yili Ekim ayi basi öncesinde 5434 sayili Kanun kapsamindaki 5 yil 1 aylik hizmeti esas alinarak 1/5/2009 tarihinden itibaren aylik baglanan 3/7/1994 dogumlu kiz çocugun, 4/4/2017 tarihinden itibaren 4/l-(a) kapsaminda çalismaya baslamasi nedeniyle ayligi 1/5/2017 tarihinden itibaren kesilmistir. Bu kiz çocugunun, 27/2/2019 tarihindeki talebi kapsaminda yüksekögrenime devam etmesi nedeniyle ayligi 1/4/2018 tarihinden itibaren baglanacak, ancak 18/11/2018 tarihinde evlenmis olmasi nedeniyle de 1/12/2018 tarihinden itibaren ayligi bu defa evlenme dolayisiyla kesilecektir. Söz konusu kiz çocuguna talebi halinde ayrica evlenme ödenegi ödenecektir.

1.3- Ölüm Gelirinde Çocuklarin Hak Sahipligi

Ölen sigortalidan dolayi gelir baglanmasina hak kazanan çocuklar hakkinda da yukarida açiklandigi sekilde islem yapilacaktir.

1.4- Uygulamaya Iliskin Yapilacak Islemler

Kurumumuz intranet sayfasinin “Uygulamalar/SGK 100 üncü Madde Uygulamalari menüsünden Milli Egitim Bakanligi (MEB) ile Yüksekögretim Kurulunda (YÖK) kayitli ögrenci bilgilerine ulasilmakta, söz konusu kayitlardan ögrencilik bilgileri temin edilebilen hak sahiplerinden ayrica ögrencilik belgesi talep edilmemektedir.

Bu itibarla, Kurumumuzdan ölüm sigortasi kapsaminda aylik alan hak sahibi çocuklarin 4/l-(a) kapsaminda çalismasinin tespit edilmesi halinde, “SGK 100 üncü Madde Uygulamalari menüsünden, ögrenim durumlari ve muhtemel mezuniyet tarihleri kontrol edilerek ayliklarin ödenmesine devam edilecektir.

Bilgi edinilmesini ve geregince islem yapilmasini rica ederim.

Ismail YILMAZ

Genel Müdür